'Wiśce się ten Nobel po prostu należał'. Ciekawostki o Wisławie Szymborskiej

3 października 1996 roku Wisława Szymborska zostaje zaskoczona wiadomością odnośnie przyznanej Nagrody Nobla w dziedzinie literatury. Ta 73-letnia wówczas poetka w swoim pokoiku w Domu Pracy Twórczej Astoria w Zakopanem zajęta jest pisaniem wiersza, gdy zostaje wywołana do telefonu. Dzwoni przedstawiciel szwedzkiej Akademii i oficjalnie zawiadamia poetkę o uhonorowaniu jej Nagrodą Nobla. Zaskoczona Szymborska odpowiada, że pojęcia nie ma co zrobić w tych strasznych okolicznościach i w dodatku w góry nie ucieknie, ponieważ jest chłodno i leje deszcz. Natomiast dziennikarzom na pośpiesznie zorganizowanym spotkaniu prasowym wyzna, że jej wielką nadzieją jest to, że nie poprzewraca jej się w głowie.

Wisława Szymborska i nagroda Nobla

Już parę lat wcześniej Wisława Szymborska była wymieniana wśród faworytów do Nobla. Tymczasem w roku 1995 nagroda trafiła w ręce irlandzkiego poety Seamusa Heaney'a i mało kto uważał, że nagrodę przyzna się poetom dwa razy z rzędu. Szymborska została nagrodzona Nagrodą Nobla za całokształt twórczości, a przede wszystkim za "poezję, która z ironiczną precyzją pozwala historycznemu i biologicznemu kontekstowi ukazać się we fragmentach ludzkiej rzeczywistości", co pisarz Stanisław Lem krótko skwitował:  

"Wiśce się ten Nobel po prostu należał".

Wisława Szymborska przytoczona nawałem telefonów, listów i dziennikarzy, chcąc uchronić swoją prywatność zatrudni na stanowisku sekretarza Michała Rusinka. Jego pierwszym poczynaniem będzie ucięcie kabla wciąż dzwoniącego telefonu, przez co od razu przypadnie poetce do gustu. Miał być zatrudniony na 3 miesiące, zostanie z Szymborską ponad 15 lat.

Noblistka w swoim testamencie zapisze medal noblowski Uniwersytetowi Jagiellońskiemu, a prawie nienaruszoną kwotę nagrody (ok. 3,5 mln zł) przekaże na Fundację Wisławy Szymborskiej oraz na międzynarodową nagrodę literacką Jej imienia. Fundacja wspiera pisarzy i tłumaczy będących w trudnych sytuacjach życiowych poprzez przyznawane zapomogi. Rozpoczęty w tamtym dniu wiersz poetka dokończy trzy lata później.

Ciekawostki o Wisławie Szymborskiej

• Wisława Szymborska, a właściwie Maria Wisława Anna Szymborska, urodziła się 2 lipca 1923 roku w Kórniku (niedaleko Poznania).

• Jej rodziców różniła duża różnica wieku. W dniu ślubu Wincenty Szymborski miał 49 lat, a Anna Rottermund 28 lat.

• Wisława zaczęła pisać wiersze w wieku pięciu lat, ucząc się w szkole podstawowej w Toruniu.

• Jej rodzina przeniosła się do Krakowa w 1931 roku, który stał się jej domem aż do jej śmierci.

• Wisława Szymborska zawsze pokazywała swoje wiersze ojcu i jeśli podobało mu się to, co napisała, w nagrodę dawał jej monetę.

• W czasie II wojny światowej Szymborska kontynuowała naukę w tajnych klasach.

• W 1943 roku podjęła pracę w firmie kolejowej. Pomogło jej to uniknąć deportacji do Niemiec na roboty przymusowe.

• Wisława Szymborska rozpoczęła karierę literacką na studiach na Uniwersytecie Jagiellońskim. W marcu 1945 roku zadebiutowała w krakowskim Dzienniku Polskim wierszem „Szukam słowa”.

Wisława Szymborska - ciekawostki:

• Z powodu złej sytuacji finansowej nigdy nie ukończyła studiów.

• Wisława Szymborska wyszła za mąż za poetę Adama Włodka w 1948 roku. Para rozwiodła się w 1954 roku, ale pozostali bliskimi przyjaciółmi aż do śmierci. Nie mieli dzieci.

• W 1949 roku ukończyła swój pierwszy tomik wierszy. Niestety książka nie przeszła cenzury, ponieważ wiersze nie odzwierciedlały komunistycznej ideologii powojennej Polski.

• Jej ostatnia książka „Błysk rewolweru” ukazała się pośmiertnie w 2013 roku.

• Poza Nagrodą Nobla Szymborska otrzymała wiele innych nagród, m.in. Nagrodę Ministra Kultury (1963), Nagrodę Goethego (1991), Nagrodę Herdera (1995), tytuł "Człowiek Roku" tygodnika Wprost (1996).

• W 2011 roku Szymborska otrzymała Order Orła Białego. Jest to najwyższe wyróżnienie przyznawane przez Rząd Polski.

• Szymborska opublikowała około 350 wierszy, a Jej twórczość została przetłumaczona na 42 języki.

• Jej pasją było kolekcjonowanie pocztówek z licznych podróży.

• Bardzo lubiła skrzydełka kurczaka z KFC.

• Jej ulubiony serial to "Niewolnica Izaura".

• Uwielbiała boksera Andrzeja Gołotę. Oglądała jego walki oraz odcinki "Tańca z Gwiazdami" z jego udziałem.

• Była nałogową palaczką i chorowała na raka płuc.

• Wisława Szymborska zmarła spokojnie we śnie 1 lutego 2012 roku w swoim domu w Krakowie. Miała wtedy 88 lat i pracowała nad nowym wierszem.

Zdjęcie: Adam Golec / Agencja Gazeta