'Ci ludzie tylko się bić umieją' - czym Polacy zdenerwowali Napoleona?

Napoleon Bonaparte powiedział o Polakach, że "Ci ludzie tylko się bić umieją". Słowa te wypowiedział krótko po zwycięskiej bitwie pod Wagram, gdzie w końcowej fazie natarcia polscy szwoleżerowie udanie zaatakowali austriackich ułanów odbierając im lance, a podczas przeglądu wojska nie potrafili ustawić się w odpowiednim szyku. Oto krótka historia o tym, jak Polacy rozwścieczyli francuskiego cesarza. 

Napoleon Bonaparte i polski pułk szwoleżerów 

Po zwycięskiej bitwie pod Wagram, stoczonej w lipcu 1809 roku z wojskami austriackimi, Napoleon kieruje polski pułk szwoleżerów (rodzaj lekkiej kawalerii) do Schönbrunn. Szwoleżerowie wyruszają od razu, bez odpoczynku po bitwie i szybkim marszem docierają do wskazanych kwater. Następnego dnia na miejsce przybywa Napoleon i bez zwłoki rozpoczyna przegląd swoich wojsk. Codziennie na pałacowym dziedzińcu prezentują się oddziały, które brały udział w walkach na całym kontynencie europejskim. 

Na polski pułk szwoleżerów przychodzi kolej 9 sierpnia. Dowództwo pułku uważa, że ktoś ze sztabu cesarza wskaże miejsce w szyku i nie posyła naprzód adiutanta pułkowego, aby ustawił oddziały na właściwych pozycjach. W efekcie polski pułk gwardii myli szyki. Napoleon wzywa po kolei dowódców kolejnych kompanii i wskazuje właściwe ustawienie oddziałów. Poza tym okazuje się, że pułk stoi w szyku bojowym. Zmiana szyku na lustracyjny również kosztuje sporo czasu i powoduje następne oburzenie cesarza. Ponadto krótko po rozpoczęciu przeglądu wojsk wychodzi na jaw, że pułk nie posiada swojej książeczki. Rozgniewany Napoleon krzyczy: 

„Precz z nimi, niech się na nich nie patrzę!”.

Szwoleżerowie czym prędzej dosiadają konie i galopując opuszczają dziedziniec. Napoleon, odzyskawszy spokój, wraca do stojących na schodach pałacu generałów oraz zagranicznych posłów i uśmiechając się komentuje zdarzenie mówiąc o Polakach:

 

„Ci ludzie tylko się bić umieją”.

Kilka dni później cesarz przywoła pułk do ponownego przeglądu przed tymi samymi świadkami, co poprzednio. Tym razem inspekcja przebiegnie bez żadnych uchybień i wielu wybitnych polskich żołnierzy oraz oficerów otrzyma odznaczenia.

***

Wydarzenie to opisał w swoich wspomnieniach Józef Załuski. Jeżeli interesuje Cię epoka napoleońska, a przede wszystkim historia Polaków walczących u boku Napoleona - koniecznie przeczytaj "Wspomnienia o pułku lekkokonnym polskim gwardyi Napoleona I".

Obraz Juliusza Kossaka - Bitwa pod Wagram
domena publiczna

Cytaty Napoleona Bonaparte o Polakach i Polsce

Co jeszcze Napoleon mawiał o Polsce i polskich żołnierzach?

• „Lubię Polaków. Rozbiór Polski był czynem niegodziwym, którego nie mogę znieść. Kiedy skończę wojnę we Włoszech, sam poprowadzę Francuzów i zmuszę Rosjan do przywrócenia Polski.”

• „800 Polaków równa się 8 000 żołnierzy wroga.”

• „W Polsce zetknąłem się z piątym żywiołem: błotem.”

• „Zostawcie to Polakom!”

• „Dla moich Polaków nie ma rzeczy niemożliwych.”

• „Jeżeli już macie pić, to pijcie jak Polacy.”

• "Ci ludzie tylko się bić umieją".

• „Pijcie jak Polacy, ale bądźcie równie dzielni jak oni.”

• „Cóż za śmiałość w tych Polakach!”

• "Gdańsk jest kluczem do wszystkiego, co mile widziane!"

Obraz w nagłówku: "Napoleon Bonaparte przed pałacem w Schönbrunn"; Muzeum Heeresgeschichtliches, Wiedeń